تبادل لینک هوشمند -۷-۴-۳- اقلام تعهدی کل ( ):
جمع اقلام تعهدی که طبق پژوهش هیریس و همکاران (۲۰۰۷) از طریق فرمول زیر محاسبه می‌گردد:
که در آن:
= برابر است با کل اقلام تعهدی شرکت i در سال t.
= برابر است با سود خالص عملیاتی پس از کسر مالیات شرکت i در سال t.
= برابر است با جمع جریان‌های نقدی ناشی از فعالیت‌های عملیاتی شرکت i در سال t.
۱-۷-۵- تعاریف عملیاتی متغیرهای کنترلی:
۱-۷-۵-۱- متغیر مصنوعی تقسیم سود ( ):
بر طبق پژوهش کداس و همکاران (۲۰۰۵)، متغیر مصنوعی است که اگر شرکت در سال مورد بررسی سود سهام پرداخت کرده باشد برابر یک و در غیر این‌صورت برابر صفر خواهد شد.
۱-۷-۵-۲- نسبت نوسانات درآمد کل ( ):
طبق پژوهش الهدب و همکاران (۲۰۱۲)، نسبت نوسانات درآمد کل از رابطه زیر قابل محاسبه می‌باشد:
که در آن:
= برابر است با نسبت نوسانات درآمد کل.
= برابر است با نسبت سود تقسیم شده به درآمدسال جاری.
= برابر است با جریان‌های نقدی عملیاتی در سال جاری.
برابر است با جریان‌های نقدی که از دوره جاری به دوره بعدمنتقل می گردد.
۱-۷-۵-۳- بازده سهام ( ):
سازمان بورس برای اندازه گیری بازده واقعی اوراق بهادار از فرمول زیر استفاده می کند و ما نیز از این فرمول استفاده خواهیم کرد:
: بازده شرکت i دردوره زمانی t .
: قیمت هرسهم درپایان دوره زماننی t .
: قیمت هرسهم درپایان دوره زمانی t-1 .
: سود تقسیمی متعلق به هرسهم دردوره t .
: ارزش حق تقدم خرید سهام اعطایی دردوره زمانی t
طبق پژوهش اکسیو و همکاران (۲۰۱۲)، از مدل زیر برای محاسبه نسبت زمانی قیمت استفاده خواهیم کرد:
که در آن:
= برابر است با نسبت زمانی قیمت.
منظور از نسبت زمانی قیمت، همان نرخ رشد بازدهی شرکت با توجه به وجوه نقد ذخیره شده در شرکت‌ها می باشد.
= برابر است با نسبت وجوه نقد که نحوه محاسبه آن به صورت زیر می‌باشد:
| مانده وجوه نقد در پایان سال | |
| ارزش دفتری کل دارایی‌ها در پایان سال قبل |
= برابر است با:
D = برابر است با سودتقسیم شده
۱-۷-۵-۵- نسبت مانده وجوه نقد ( ):
برابر است بانسبت مانده وجوه نقد در سال آتی.
برابراست بانسبت مانده وجوه نقد در پایان سال جاری.
نحوه محاسبه نسبت مانده وجوه نقد سال آتی به صورت زیر می‌باشد:
| مانده وجوه نقد در پایان سال آتی | |
| ارزش دفتری کل دارایی‌ها در پایان سال جاری |
۱-۸- روش پژوهش
روش تحقیق مورد استفاده در این پژوهش از نوع تحقیقات همبستگی، از انواع تحقیقات توصیفی می‌باشد (در پژوهش توصیفی از نوع همبستگی، محقق به بررسی روابط بین دو یا چند متغیر می‌پردازد). شیوه استدلال پژوهش، قیاسی‌ـ استقرایی می‌باشد. قیاسی به این دلیل که برای چارچوب نظری و پیشینه پژوهش از مسیر کتاب‌خانه، مقالات و اینترنت استفاده شده است و استقرایی به دلیل آن‌که جمع‌آوری اطلاعات از مسیر داده‌های اولیه برای قبول یا رد فرضیهها انجام پذیرفته است. در این پژوهش با توجه به نوع داده و روش‌های تجزیه و تحلیل آماری موجود، از روش «داده‌های پانل دیتا» استفاده می‌شود. زیرا به منظور بررسی رابطه‌ی بین نقش اقلام تعهدی در ارزیابی و پیش‌بینی جریان‌های نقدی در شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، متغیرهای پیش‌بینی و برآورد شده از دو جنبه متفاوت مورد بررسی قرار می‌گیرند. از یک سو، این متغیرها در میان شرکت‌های مختلف و از سوی دیگر، در دوره زمانی ۱۳۸۶-۱۳۹۱ آزمون می‌شوند.
۱-۹- روش‌ها و ابزار گردآوری اطلاعات
جمع‌آوری اطلاعات برای هر نوع پژوهشی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار می‌باشد. در این پژوهش برای مطالعه مبانی نظری و بررسی پیشینه تحقیق، از روش کتابخانه‌ای با بهره‌گیری از کتب و مقالات تخصصی فارسی و لاتین و پایان نامه‌ها استفاده می‌شود. از آن‌جایی که اطلاعات مربوط به متغیرهای این پژوهش شامل بسیاری از اقلام حسابداری مندرج در صورت‌های مالی حسابرسی شده شرکت‌ها می‌باشد، داده‌های مورد نیاز از صورت‌های مالی موجود در سایت‌های مدیریت پژوهش، توسعه و مطالعات اسلامی وابسته به سازمان بورس و اوراق بهادار به نشانی www.rdis.ir و شبکه کدال، سیستم‌های جامع اطلاع رسانی ناشران به نشانی www.codal.ir ، مرکز پردازش اطلاعات مالی ایران به نشانی www.fipiran.com و لوح‌های فشرده سازمان بورس و اوراق بهادار به صورت دستی استخراج می‌شود.
۱-۱۰- روش تجزیه و تحلیل اطلاعات
تجزیه و تحلیل اطلاعات، فرآیندی چند مرحله‌ای است که طی آن داده‌هایی که از طریق ابزارهای جمع‌آوری در نمونه آماری، فراهم آورده‌اند خلاصه، کدبندی و دسته‌بندی می‌شوند و در نهایت پردازش می‌گردند تا برقراری انواع تحلیل و ارتباط‌ها بین این داده‌ها به منظور آزمون فرضیهها فراهم آید. در مرحله تجزیه و تحلیل، مهم این است که پژوهش‌گر باید اطلاعات و داده‌ها را در مسیر هدف پژوهش، پاسخ‌گویی به سؤالات پژوهش و نیز ارزیابی فرضیه‌های پژوهش خود، مورد تجزیه و تحلیل قرار دهد (حافظ نیا، ۱۳۸۵).
برای تجزیه و تحلیل اطلاعات و آزمون فرضیهها، اطلاعات مورد نیاز از طریق صورت‌های مالی حسابرسی شده شرکت‌های مورد رسیدگی برای یک دوره شش ساله (۱۳۸۶-۱۳۹۱) جمع‌آوری خواهد شد. پس از جمع‌آوری اطلاعات مورد نیاز شرکت‌های مورد رسیدگی، فرضیه‌های تحقیق با استفاده از تحلیل همبستگی و رگرسیون و روش آماری پانل دیتا، مورد بررسی قرار گرفته و ابتدا محاسبات اولیه در صفحه گسترده نرم افزار اکسل انجام گرفته و داده‌ها برای تجزیه و تحلیل آماده خواهند گردید، سپس به منظور انجام تجزیه و تحلیل‌های نهایی از نرم‌افزارهای ۲۰ Spss، Eviews 7 و Minitab16، استفاده می‌گردد.
۱-۱۱- قلمرو پژوهش
۱-۱۱-۱- قلمرو موضوعی: بررسی نقش اقلام تعهدی در ارزیابی و پیش‌بینی جریان‌های نقدی در شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران.
۱-۱۱-۲- قلمرو زمانی: قلمرو زمانی این تحقیق در برگیرنده سال‌های ۱۳۸۶ الی ۱۳۹۱ می‌باشد.
۱-۱۱-۳- قلمرو مکانی: از آن‌جایی که شرکت‌های بورس اوراق بهادار تهران مشمول مقررات خاص سازمان بورس می‌باشند، انتظار می‌رود اطلاعات تهیه شده از سوی این شرکت‌ها از انسجام، قابلیت اعتماد و کیفیت بالاتری برخوردار باشند. لذا قلمرو مکانی یا همان جامعه آماری این تحقیق شامل شرکت‌های فعال در بورس اوراق‌بهادار تهران بوده، که طی دوره زمانی تحقیق کلیه اطلاعات مالی آنها در بورس ارائه شده است.
۱-۱۲- جامعه و نمونه آماری پژوهش
در تحقیق حاضر کلیه شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در یک بازه زمانی شش ساله، از سال ۱۳۸۶ تا ۱۳۹۱، جامعه آماری تحقیق می‌باشند، نمونه تحقیق به روش حذفی، پس از اعمال پیش فرض‌ها انتخاب می‌گردد.
۱-۱۳- تعاریف واژگان کلیدی
برخی از واژه‌ها و اصطلاحاتی که به طور رایج در این تحقیق مورد استفاده قرار می‌گیرند، به صورت زیر تعریف می‌شوند. تعریف اصطلاحات از یک سو موجب جهت‌دهی بحث و از سوی دیگر موجب پیشگیری برداشت‌های متفاوت خوانندگان از اصطلاحات کاربردی می‌شود.
۱-۱۳-۱- مدیریت سود:
دی جورج[۱] (۱۹۹۹) ، مدیریت سود را نوعی دست‌کاری مصنوعی سود توسط مدیریت، جهت حصول به سطح مورد انتظار سود برای بعضی از تصمیم‌های خاص، مثل پیش‌بینی تحلیل‌گران و یا برآورد روند سودهای قبلی برای پیش‌بینی سودهای آتی تعریف کرده است(عرب مازاریزدی وهمکاران،۱۳۸۵)
۱-۱۳-۲- اقلام تعهدی اختیاری:
اقلام تعهدی اختیاری به درآمدها و هزینه‌هایی اطلاق می‌شود که مستلزم ورود یا خروج وجه نقد به شرکت نبوده و مدیریت یک واحد انتفاعی می‌تواند براساس ابزارهای حسابداری که در چارچوب و مطابق با استانداردهای حسابداری است، آنها را کم یا زیاد کند و از این طریق سود واحد انتفاعی را کمتر یا بیشتر از واقع نشان دهد. مانند هزینه استهلاک دارایی‌های استهلاک پذیر و هزینه مطالبات مشکوک‌الوصول (لی و همکاران، ۲۰۰۹).