دانشگاه پیام نور

دانشکده علوم اجتماعی و اقتصادی

مرکز رضوانشهر صدوق یزد

پایان نامه برای دریافت مدرک کارشناسی ارشد

رشته جغرافیا و برنامه ریزی شهری

گروه علوم انسانی

عنوان پایان نامه :

تحلیل جغرافیایی توزیع فضایی امکانات و خدمات شهری

(مطالعه موردی: شهر فیروزآباد فارس)

استاد راهنما:

دکتر سعید گیوه چی

استاد مشاور:

دکتر حسن حکمت نیا

چکیده:

میزان چگونگی توزیع خدمات شهری می تواند نقش مؤثری در جابه جایی فضایی جمعیت و تغییرات جمعیتی در مناطق شهری داشته باشد و از آنجا که یکی از معیارهای توسعه پایدار شهری توجه به توزیع متوازن جمعیت است. لذا توزیع خدمات شهری به گونه ای باشد که عدالت فضایی را برقرار نماید. در این پژوهش به صورت موردی مناطق شهر اصفهان در ارتباط با 12 نوع خدمات شهری مورد بررسی قرار گرفته است.

مسئله مهم در اجرای عدالت اجتماعی توزیع مناسب کاربری ها و خوب شهری است ارزش اضافی زمین عامل عمده جدایی اجتماعی و تفسیر فضاهای شهری می باشد.

شهر فیروزآباد به 12 محله و 2 ناحیه تقسیم شده است برای بررسی تحقق عدالت اجتماعی در این محلات به شاخص های خدمات شهری و ارزش افزوده زمین با استفاده از روشهای اسنادی، استاندارد سازی، آنتروپی شانون و ضریب همبستگی و میدانی پرداخته شده است. طبق یافته های تحقیق ارائه ناعادلانه خدمات سبب عدم تحقق عدالت اجتماعی در این شهر گردیده به طوری که محلات 4،1،6 از ناحیه یک در اولویت خدمات رسانی قرار دارند و محله 3 از ناحیه یک و محله 6 از ناحیه دو در اولویت دوم خدمات رسانی قرار دارند. و دو محله از ناحیه یک از نظر برخورداری از شاخص های خدمات شهری پایدار می باشد.

نتایج حاصل از پژوهش نشان می دهد که توزیع خدمات شهری در سطح محلات شهری فیروزآباد به صورت متعادل پراکنده شده است. و شرایط تحقق عدالت اجتماعی عبارت است از توزیع متوازن کاربری اراضی شهر و تجدید نظر در نحوه تهیه طرح های جامع و توجه ویژه به نواحی بحرانی و آسیب پذیر شهر.

فصل اول: کلیات

1-1- مقدمه

به رغم اینکه وجود نابرابری در استاندارد زیست در بین ساکنین یک شهر پدیده جدیدی در هیچ یک از شهرهای جهان نیست اما در کشورهای کمتر توسعه‌یافته به دلیل فاحش تر بودن تفاوت‌های اجتماعی – اقتصادی و پیدایش سکونتگاه‌های زیر استاندارد و گسترش خوش‌نشینی، تفاوت‌های فضایی شهرها تشدید شده است(عبدی دانشپور، 1378: 37). سکونت اقشار کم درآمد در مکان‌هایی که جاذب سایر گروه‌ها اجتماعی نیست، به تمرکز فقر می‌انجامد و این فرآیند به جدایی گزینی طبقه کم درآمد از سایر گروه‌های اجتماعی منجرمی شود(شاه حسینی،1384: 185).

بنیاد اسلام بر پایه عدالت استوار است چرا که عدل یکی از اصول دین و یکی از اصل دو مذهب می‌باشد (مطهری، 1360: 6). عدالت که خود نتیجه تکامل اجتماعی است (قربان نیا، 1380: 21)، به دو دسته الهی و غیر الهی و عدالت غیر الهی نیز به عدالت فردی و اجتماعی تقسیم می‌گردد. عدالت اجتماعی عبارت است از احترام به حقوق دیگران و رعایت مصالح عمومی (اخوان کاظمی،1381: 23). در ماده اول اعلامیه جهانی حقوق بشر آمده است که تمام افراد بشر از لحاظ حیثیت و حقوق باهم برابرند. در اصل سوم قانون اساسی نیز یکی از اساسی‌ترین اهداف دولت، رفع تبعیضات ناروا و ایجاد امکانات عادلانه می‌باشد (قربان نیا، 1380: 227-281) از این رو دولت‌ها و دستگاه برنامه‌ریزی وظیفه سنگینی در خصوص ایجاد عدالت اجتماعی و اقتصادی به عهده دارند.

   اشاعه قابل‌توجهی از ثروت مادی، و از سوی دیگر اقلیت‌هایی که در فقر زندگی می‌کنند، از ناکامی‌های خط مشی شهری قلمداد می‌شوند (هال، 1387: 311) البته در زمینه شهری دسترسی برابر به نیازهای اولیه از تأمین آن مهم‌تر است (پاتر و دیگران، 1384: 147).

بررسی‌های تجربی روشن می‌کند که وجه مشخصه شهرنشینی جهان سومی فعلی، ناموزونی و بی‌عدالتی است (وارثی و همکاران،1386)، این نابرابری‌ها در سه سطح متجلی می‌شوند:

1- نابرابری‌ها در فرصت‌های امرار معاش در بخش‌های شهری و روستایی؛

2- نابرابری از یک شهر تا شهر دیگر، به دلیل تمرکز منابع محدود در پایتخت‌ها؛

3- نابرابری اقتصادی درون‌شهری میان توده‌ها و یک گروه کوچک نخبه توانگر؛

این عدم تعادل و نابرابری‌ها، به جز آسیب‌های ذاتی، ممکن است در کار آیی و انتظارات اقتصاد ملی نیز خلل ایجاد کند (اسمیت، 1384: 11).

نابرابری‌های شهری عمدتاً در آفریقا، آسیا و آمریکای لاتین به چشم می‌خورد. در چنین نقاطی طبقات بالاتر به لحاظ اقتصادی از سطح زندگی بالاتری برخوردار هستند در حالیکه طبقات پایین تر در معرض بیماری‌ها و محدودیت‌های مربوط به معیشت روزانه می‌باشند. در چنین شهرهایی حتی امید به زندگی طبقات پایین اجتماعی از میانگین پایین تری برخوردار است. در این جوامع، خانوارها مجبورند بسیاری از مشکلات و نابسامانی‌های اجتماعی و اقتصادی را تحمل نمایند (شیخی، 1380: 156)، بنابراین عدالت اجتماعی با مفهوم رفاه که عامل فقرزدایی است رابطه تنگاتنگی دارد (جاجرمی و همکاران، 1385: 6) رفاه جامعه در گرو اطمینان از این نکته است که همه شهروندان آن احساس کنند سهمی در آن دارند و از جریان عادی جامعه کنار گذاشته نشده‌اند. برای این منظور باید همه گروه‌ها (به ویژه آسیب‌پذیرترین آن‌ها) موقعیت‌هایی برای دستیابی به رفاه و حفظ آن کسب کنند (برآبادی،1384: 127).

عدالت اجتماعی که مسائلی از قبیل رفاه اجتماعی، نابرابری‌های شدید، فقر و غیره را مورد بحث قرار می‌دهد، با لایه سوم مفهوم توسعه پایدار، برابری و مساوات ارتباط پیدا می‌کند (حکمت نیا، 1383: 42). اهداف پایداری اغلب در قالب سه واژه محیط، اقتصاد و عدالت بیان می‌شوند و در یک جامعه پایدار، تمام این‌ها بجای اینکه به مرور زمان تخریب شوند، قوت و گسترش می‌یابند. از میان این سه واژه، واژه عدالت به مراتب در بحث‌های عمومی کمتر مطرح شده است. همچنین گروه‌های سازمان‌یافته کمی در حمایت از افراد کم درآمد و یا جوامع زیان‌دیده وجود دارند (روبرت بولارد، 1384: 230).

براي دانلود متن كامل پايان نامه اينجا كليك كنيد 

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: