عنوان پایان نامه:
ارزیابی توسعه گردشگری با استفاده از مدل دلفی و AHP جهت ارائه یک استراتژی کارامد در شمال ایران
(مطالعه موردی شهرستان رامسر)
فصل اول: کلیات تحقیق
1-1-1- مقدمه:
امروزه پدیده گردشگری از یک پدیده ساده ی دید و بازدید فراتر رفته و ابعاد و اهمیت ویژه ای یافته است تا جایی که از آن به عنوان یک صنعت بزرگ و مولد و مادر نام برده می شود. به طوری که در بسیاری از کشورهای پیشرفته اقتصادی و برخی کشورهای در حال توسعه که از جاذبه های فراوان تاریخی ، فرهنگی ، طبیعی و امکانات و تسهیلات خوب گردشگر برخوردار می باشند سهم بزرگی از درآمد ملی از محل توسعه گردشگری تامین می گردد. بی جهت نیست که اغلب کشورها به ویژه آنهایی که از قدمت تاریخی و جاذبه های فرهنگی و طبیعی بیشتری برخوردارند از طریق ایجاد ، احداث ، استقرار و توسعه تسهیلات و تأسیسات لازم گردشگری در تلاشند تا سهم بالاتری از موج فزاینده میهمانان به ویژه جهانگردان کشورهای همجوار خارجی را که ارز آوری بیشتری دارند ، به سوی خود جلب کنند.
در قالب فعالیت های اکوتوریسم نیز، انسان خسته شهرنشین را به دامان شیوه های معیشت و زندگی طبیعی پناه داده و حجم زیادی از پرخاشگری ها و هیجان های کاذب محیط شهری را از میان می برد ویژگی های شاخص محیط های انسانی ، فرهنگی ، طبیعی و … را به جامعه جهانی معرفی می نماید (قرخلو،1386،ص3).
در سال های اخیر گردشگری به عنوان راهکاری جدید برای رهایی از شرایط فقر ، بیکاری، آشفتگی های محیطی و توسعه نیافتگی کشورها به خصوص کشورهای در حال توسعه مورد توجه قرار گرفته است. به نظر می رسد کشورهایی که از قابلیت های بالقوه مناسبی در این زمینه برخوردارند بتوانند توسعه گردشگری را در برنامه های توسعه ملی خود گنجانده و راه تکاملی را طی نمایند.
از سویی دیگر رشد سریع صنعت گردشگری در نیم قرن اخیر فشار روزافزون بر محیط زیست را در پی داشته است و اولیت دادن به به منافع اقتصادی ناشی از توسعه عنان گسیخته صنعت گردشگری و عدم توجه به توسعه و رشد هماهنگ گردشگری شهری و روستایی موجب خدشه دار شدن اصول توسعه پایدار در جوامع مختلف شده است و محیط زیست را با خطرات روزافزونی مواجه کرده است.
استان مازندران و شهرستان رامسر نیز از این قاعده مستثنی نبوده و علارغم داشتن جاذبه های طبیعی فراوان در عمل با تبعات مثبت و منفی رشد این صنعت مواجه است. ارزیابی روند توسعه این صنعت و پستی ها و بلندی های پیش روی آن امری است که نیاز به شناخت و بررسی دقیق و کاربردی دارد.
2-1-1- بیان مسئله تحقیق
در حال حاضر صنعت گردشگری به عنوان یکی از بزرگترین منابع اقتصادی جهان محسوب می شود و پیش بینی می شود که در دهه 2020 میلادی به صنعت شماره یک جهان تبدیل گردد. بنابر آمار سازمان جهانی گردشگری در سال 2001 نزدیک به 700 میلیون نفر در جهان سفر توریستی انجام داده اند و درآمدهای ناشی از صنعت گردشگری در حدود 500 میلیارد دلار آمریکا بوده است. این ارقام در سال 2009 ، برای گردشگران به 922 میلیون نفر و درآمد حاصل از آن به 944 میلیارد دلار رسیده است (www.unwto.com). با اینکه کشور ایران از نظر جاذبه های توریستی یکی از برجسته ترین کشورهای دنیا محسوب می شود ولی سهم ایران از درآمد های بازار جهانی توریسم بسیار اندک و ناچیز است که بیانگر چالشهای بزرگ توسعه توریسم در ایران است ) حیدری چیانه،1383).
شمال ایران به عنوان یکی از قطب های گردشگری کشور با داشتن میراث های طبیعی بی نظیر سالانه میلیون ها گردشگر را به خود جذب می کند. فارغ از بحث درآمد زایی و ایجاد اشتغال در منطقه به نظر می آید تبعات منفی اکولوژیکی آن نگرانی های جدی را بوجود آورده است. و این در حالی است که مراکز مهم گردشگری جهان با جذب گردشگران انبوه بر تبعات منفی زیست محیطی نیز غلبه کرده اند.
شهرستان رامسر در منتهی الیه غرب استان مازندران در گستره جلگه ای بین دریا و کوه با آب و هوایی معتدل و مرطوب قرار گرفته وبا داشتن جاذبه های منحصر به فرد طبیعی دارای شرایط بسیار مناسبی برای جذب گردشگر محسوب می شود (حلاج ثانی، 1376). این تحقیق تلاش می کند تا با ارزیابی نقش صنعت گردشگری در شمال ایران به بررسی تأثیرات مثبت و منفی رشد گردشگری بر میراث های طبیعی شهرستان رامسر بپردازد. به نظر می آید مسئله اساسی در شمال ایران به طور عام تمرکز بیش از حد گردشگران در عرصه های طبیعی بطور فصلی باشد. لذا با توجه به اهمیت مسئله مورد تحقیق سوالاتی به شرح زیر طرح می گردد:
آیا رشد گردشگری در شهرستان رامسر منجر به آسیب میراث طبیعی منطقه شده است؟
آیا تسهیلات و امکانات گردشگری موجود ضامن حفظ و ارتقای کیفیت منابع طبیعی گردشگری در محیط های روستایی و شهری است؟
آیا عدم وجود رشد مناسب و هماهنگ گردشگری تلفیقی (شهری-روستایی) فشار زیادی را بر محیط زیست شهرستان رامسر وارد کرده است؟
3-1-1- پژوهشهای علمی انجام شده قبلی در ارتباط با پایان نامه
با توجه به رشد و توسعه صنعت گردشگری در سراسر جهان و نیاز روزافزون بشر به تفریح و گشت و گذار، موضوع گردشگری ، ابعاد ، روند و تبعات مثبت و منفی آن دیر زمانی است که مورد توجه پژوهشگران و محققان داخلی و خارجی قرار گرفته است. لذا جا دارد در ادامه به تعدادی از این پژوهش ها اشاره شود.
لیو اکسولینگ و همکاران در سال 2009 مطالعه ای در باره تأثیرات رشد گردشگری بر روی امنیت اکولوژیکی و فرهنگی با بکار گیری مدل های سلسله مراتبی در کاناس چین داشته اند. تحقیقاتشان نشان داده است که رشد بی رویه گردشگری می تواند آسیبی برای میراث های طبیعی باشد. این تحقیق با ارائه پیشنهاداتی به جمعبندی می پردازد (LIU Xuling et al, 2009).
تحقیق دیگری در باره نقش عوامل دینامیک در توسعه گردشگری نشان می دهد که چگونه نظارت و کنترل عوامل تقویت کننده گردشگری منجر به تثبیت رشد همراه با پایداری محیط طبیعی منطقه می گردد. این تحقیق با کاربست مدل فرایند تحلیل سلسله مراتبی به جمعبندی مراحل مطالعه و سپس ارائه راهکار می پردازد ((ZHUNG Yun, PENC Hua, 2002.
ایوانا لوگار ، در مطالعه ای درباره مدیریت گردشگری پایدار در شهر ساحلی کریکوانیکا کشور کرواسی که در سال 2010 انجام داده است به ارزیابی تاثیرات منفی ایجاد شده صنعت گردشگری روی محیط زیست، جامعه ، فرهنگ و حتی بر اقتصاد توجه می کند و با ابزار و تصمیم گیریهای سیاسی سعی در بهبود و پایدارتر نمودن توریسم در این شهر دارد (Ivana Logar،2010).
در پژوهشی تحت عنوان توسعه پایدار گردشگری در لیجیانگ چین که یکی از نقاط مشهور گردشگری این کشور است آمده است که در سال های اخیر صنعت گردشگری به سرعت گسترش یافته و در کیفیت زندگی ساکنان بومی تاثیرات خوبی ایجاد کرده است اما گسترش آن با عث تنزل رتبه زیست محیطی منطقه گشته است. نویسنده اشاره می کند که گردشگری این شهر هم اکنون پایدار نیست و پیشنهاد می کند که باید تغییراتی در سیاست گسترش گردشگری امروزی به سمت پایدارتر نمودن آن در دوره بلند مدت ایجاد شود . در پایان پیشنهاداتی برای مسیر توسعه گردشگری لیجیانگ مطرح می کند ( Zhang Hong،2000).
فنل در کتاب مقدمه ای بر طبیعت گردی به اکوتوریسم و ابعاد آن پرداخته و تاثیرات مستقیم و غیر مستقیم گسترش صنعت گردشگری بر توان اکولوژی محیطی، ارزیابی تاثیرات اکولوژی گردشگری ، مفهوم ظرفیت قابل تحمل محیط و در نهایت به فنون مدیریتی و برنامه های آموزشی و اطلاع رسانی جهت توسعه پایدار و سالم این صنعت اشاره کرده است (فنل، 1385).
براي دانلود متن كامل پايان نامه اينجا كليك كنيد
نظرات شما عزیزان:
تبادل لینک هوشمند